Çeşme'nin damla sakızı artık coğrafi işaretli...

Bu müjdeli haberden sonra 2024 Yılının ilk mahsulü Coğrafi Belgeli Çeşme Damla Sakızları hasadı için hazırlıklar başladı. Bu yıl ilk kez 100 kg civarında gerçekleşmesi beklenen yerli sakız üretiminin öncelikli olarak yerel markalarımızın ürünlerinde kullanılmak üzere hazırlanıyor. Sakız ağacı yetiştiricisi Hasan Tütüncüoğlu ve az sayıdaki diğer yetiştiricilerin girişimiyle; Sakız Adası damla sakızı ile Çeşme damla sakızı Dubai de uluslararası bir laboratuvarda yaptırılan testler ile karşılaştırıldı ve yüzde 99 aynı değerlere sahip olduğu görüldü.
Bu sonuca istinaden; kendi coğrafi işaretimizi almak için yapılan başvurular nihayet sonuç verdi ve Çeşme Sakızı coğrafi belgesine kavuştu. Bu işe gönül veren sakız ağacı yetiştiricisi Hasan Tütüncüoğlu; “Bizler Çeşme’de damla sakızını aynı atalarımızın daha önce ürettiği gibi, AB’nin onay verdiği kalite ve standartta üretmeye başladık. Bu konuda kurumsal yapılaşmamızı tamamladıktan sonra AB ne başvurarak gerekli gerekli girişimlerde bulunduk” dedi.
2021 Yılında 1000 sakız ağacından sadece 10 kg sakız üretebildiklerini, bugün ise 30 bin ağaçtan 100 kg ürüne ulaştıklarını dile getiren Tütüncüoğlu,”Arazi tahsis etsinler 5 yıl içnde Sakız Adasını yakalayalım” dedi ve şunları söyledi;
“Sakız ağacı Yunanistan’ın Sakız Adasının Çeşmeye bakan tarafında ve Çeşme yarımadasında yetişen bir ağaç türüdür. Dünya da sadece bu bölgede yetişmektedir. Yunanistan, Sakız Adasında 1.5 milyon civarında sakız ağacından yılda 250 ton damla sakızı üretip 100 milyon Euro ticaret hacmi yakalarken, bugün Türkiye’de Çeşme de yetişkin 30 000 kadar ağaç bulunmaktadır ve üretimimiz 100 kg la sınırlı kalmaktadır.
Bunun başlıca nedeni olarak Sakız ağaçlarının geçmişte kesilerek odun olarak daha yüksek bedellerle satılması ve imar uygulamaları sebebiyle konuta açılan tarım arazilerindeki ağaçların kesilmesi sonucu ağaçların yok olması birinci sebeptir. Günümüzde ise Çeşmede tarım arazilerinin çok pahalı olması ve sakız ağacında verim alınması süresinin çok uzun olması sebebiyle kimse sakız ağacı yetiştiriciliği yapmamıştır. Biz köklendirme modeli ile çok kısa sürede fidan üretmeye başladık. 7-8 senelik bir süreyi
6 aya indirerek binlerce fidan elde edebiliyoruz.
Bugüne kadar ürettiğimiz Çeşme Damla Sakızı yine Çeşmede yıllardır damla sakızlı ürünler üreten , marka olmuş Rumeli Pastanesi, İmren Pastanesi, Dost Pide gibi işletmelerde kullanıldı . Gelen talepler o kadar yüksek ki üretimimiz maalesef yetişemiyor şu anda. İnstagram sayfamızdan bize Amerika Houstondan ulaşan müşterilerimiz dahi oldu. Böylece Çeşme Damla Sakızını ABD ye göndermiş olduk. Bu sene 100 kg civarı yerli Çeşme Sakızı üretmiş olacağız.Yeni araziler bulunduğu taktirde Yeni fidanların toprakla buluşması sonucu üretimimizi katlayarak çoğaltacağız..Her sene yeni 15.000 fidan üreterek toprakla buluşturmaya devam edeceğiz.
Türkiye’nin Sakız Adasından yılda 20 ton civarında sakız ithal ettiğini düşünürsek üretimin ithalatı dahi karşılaması uzun süre mümkün değildir .Bu nedenle üretebildiğimiz kadar yerli damla sakızımızı üretmemiz gerekmektedir.
Bu arada damla sakızının Türkiye de en çok kullanıldığı alan Gastronomi olsa da pharmakoloji ve kozmetik alanında da çok yoğun talepler olmaktadır. Sakız reçinesi birçok alanda şifa olarak kullanılmaktadır. AB Yunanistan da üretilen sakız için ‘’ herbal medicine’’ yani ‘’ bitkisel ilaç ‘’ belgesi vermiştir. Aynı belgeyi önümüzdeki günlerde bizde alacağız. Bu konuda 1000 in üstünde bilimsel makale yayınlanmış olup sakızın antimikrobiyal, antidiabetic , anticancer, antialerjik ürün olduğu ile ilgili çalışmalar yapılmış ve bilimsel makaleler yayınlanmıştır. Ayrıca ağız ve diş eti sağlığı için de çok önemli bir ürün olduğu belirtilmiştir. Kozmetik alanında da şampuan, krem, sabun , diş macunu olarak birçok uygulama ve kullanım alanı bulunmaktadır.
Gastronomi tarafında ise sakızlı dondurma, muhallebi , sakızlı kahve ülkemizde en yoğun kullanım alanlarıdır. İçecek gruplarında da sakızlı soda, gazoz, sakız rakısı , sakız likörü gibi bir çok üründe damla sakızı kullanılmaktadır.
Haber ve Fotoğraf: ESAT ERÇETİNGÖZ