Nisan ayı

SANCAR MARUFLU

Ölümünden 9 yıl geçmesine rağmen hiç unutulmayan, hizmetleriyle daima hatırlanan ve her fırsatta anılan, 1 Nisan 1924 günü İzmir’de doğmuş, “Halkçı Alyanak” olarak tanınmış, İzmir’in efsane Belediye Başkanı İhsan Alyanak’ı 93’ncü yaş gününde Karşıyaka Sahilinde ki, Nikah Sarayı’nın yanında bulunan adını taşıyan park’ta, Anıt Büstü’nün önünde toplanarak andık.  Daha sonra Karşıyaka Vapur İskelesi önünde, çarşı girişinde toplanarak, binlerce kişiyle birlikte, İhsan Alyanak’ın en çok sevdiği marş olan “İzmir Marşı”nı seslendirdik. Ölümünden 48 yıl geçmiş olmasına rağmen bugün hala Dünya Müzik Listelerinde yerini ve değerini koruyan, 500’ün üzerinde şarkısıyla Dünya’nın en çok tanınan, dinlenen ve en çok sevilen müzik, ses ve sinema sanatçısı olan 2 Nisan 1921 günü doğmuş, İzmir’li Hemşehrimiz Dario Moreno’nun 96’ncı Yaş Günü’nü; bu gün (2 Nisan Pazar) adını taşıyan Karataş’ta ki Asansör, Dario Moreno sokağı’nda, Saat: 14.00’den itibaren, gün boyunca kutlayarak, anacağız.                           Dario Moreno’nun anısına çok sevdiği İzmir Lokması’ndan ve Şam Balı Tatlısı’ndan yaptırtıp, dağıtacağız. Ancak; referandum propoğanda çalışmaları nedeniyle, İzmir’de güncel gündemin çok yoğun olması nedeniyle, her yıl Dario Moreno Sokağı’nda düzenlediğimiz, “canlı müzikli ve daha organize”  olan konser etkinliğimizi, bu yıl; 13 – 14 Mayıs Cumartesi ve Pazar günlerine erteledik. Konak Belediye Başkanımız Av. Sema Pektaş’ın ilgi ve destekleriyle; yine Dario Moreno Sokağı’nda, Dario Moreno ile birlikte genç yaşta yitirdiğimiz İzmir’li sanatçılardan Tanju Okan’ı, Ayla Dikmen’i, Ferdi Özbeğen’i, İlhan Telli’yi, Aylin Urgal’ı, Necdet Yazar’ı, Ergüder Yoldaş’ı, Pirhan Atalar’ı ve Coşkun Sezer’i 13-14 Mayıs günlerinde, bir <İzmir Sanatçıları Şenliği> düzenleyerek, yepyeni bir etkinlik olarak, kutlayışp, Anacağız. 10 değerli İzmir’li sanatçımızın adına ilk kez müzik ve  ses ödüllerini de vereceğiz. Şimdiden 13- 14 Mayıs Cumartesi, Pazar günlerinde görkemli yaşanacağına inandığım “Dario Moreno’yla birlikte 10 İzmir’li Değerli Sanatçının anılacağı” etkinliğimizin; Onursal Başkanlığını Gönül Yazar, Sanat Yönetmenliğini Müzikoloğ Hüseyin Çebi üstlenecek. Etkinliğimize çok sayıda İzmir’li sanatçımızın gelerek, katılacağını bekliyoruz.    8 Nisan 2017 Cumartesi günü ise, Saat: 14.30’da,  İzmir’de  çok önemli bir etkinlik daha yaşayacağız.    13 yıl önce yitirdiğimiz unutulmaz efsane çalışkan ve başarılı İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız Ahmet Piriştina’nın 65’nci yaş gününü, Narlıdere Sahil Kabristanı’nda ki  “anıt mezarı”nın önünde kutlayacağız. Ahmet Piriştina’nın mezarının başında, Türkiye’de ilk  kez olarak, Piriştina Başkanımızın çok sevdiği tango, arya ve şarkılar ile ilahileri mırıldanacağız. İlk kez olarak, “Ahmet Piriştina İzmir Kentlilik Başarı ve Hoşgörü Ödülleri”ni de Hüseyin Çebi’ye, Hasan Topal’a, Hamdi Türkmen’e, Erdal İzgi’ye ve “İzmir Kent Orkestrası Sanatçıları”na kabrinin başında vereceğiz.  Evet; “İzmiri Sevenler Platformu” (İZSEV) olarak;                     49 yıldan beri yılda 2 kez andığımız Dario Moreno’nun 96’ncı yaşını yarın, 13 yıldan beri yılda iki kez andığımız Ahmet Piriştina’nın 65’nci yaşını, 8 Nisan’da kutlayarak, anacağız.  9 yıldan beri yılda iki kez ve her fırsatta andığımız İhsan Alyanak Başkamımızın 93’ncü yaşını ise dün kutladık. Her üçü de İzmir Sevgisiyle özdeşleşleşmiş ve İzmir’e olan unutulmaz hizmetleriyle her fırsatta anılmayı hak etmiş değerlerimizdir. İhsan Alyanak’ı, Dario Moreno’yu ve Ahmet Piriştina’yı bir kez daha rahmet, minnet ve sevgilerimizle anıyoruz.   1967 yılında kurulmuş ve 50’nci yılını yaşayan İzmiri Sevenler Platformu olarak Biz; Dario Moreno gibi evrenselleşmiş bir Dünya Starını 48 yıldan beri, yılda 2 kez hem hem 48’ncü Ölüm Yıl Günü’nde anmak, hem de 96’nci yaş gününü kutlamak olmak üzere sayısız İzmir değerinin dirisine de, ölüsüne de sahip çıkmış olmanın  onurunu ve gururunu yaşıyoruz. Bu işler kolay yapılmıyor. Takip, ciddiyet ve sorumluluk isteyen hizmetlerdir. Sorumlulukla birlikte bilgi ve birikim isteyen hizmetlerdir. Sancar Maruflu olarak Ben; Annem, Babam ve Ailem aracılığıyla pek çok değerimizi önceden tanımış ve onlarla ilgili bilgi ve birikim sağlamış bir kişiyim. Bu nedenle; Dario Moreno’yu çok küçük yaşlardan beri tanıma mutluluğunu yaşamışlardanım. Malesef; Ben, Dario Moreno’nun değerini ve önemini ancak O öldükten sonra anlayabildim. Onu ölmeden önce tanımış olmamın mutluluğunu, ancak O öldükten sonra bir onur ve gurur haline dönüştürebildim. Germencik’te Dario Moreno henuz 9 yaşında, çok küçükken yitirdiği Babası,                                O tarihlerde, Orman İşletme ve Ağaçlandırma Şefi olan Babamın Orman İdaresi’nden iş arkadaşıymış.               Annesi, halası ve teyzeleri ise Anneannem’in ünlü Kahraman Sokağı’ndan muhit arkadaşlarıymış.              Dario Moreno, İzmir’e her gelişinde mutlaka Karşıyaka Celal Bey Asfaltı (1688 Sokak)’da bulunan 26 numaralı cumbalı klasik İzmir evimize, sabah kahvaltısı yapmak üzere gelirdi. “Abisi” diye seslendiği Babam Cevat Ziya Maruflu’ya takılır, Dario’nun öz Halasını Germencik’ten ve öz Anneannesini Kahraman Sokağından çok iyi tanıyan Anneannem Ayşe (Cansoy) Hanım’la Yahudice konuşup, şakalaşırlardı. Beni ve Ağabeyim’i çok severdi. Çocukluk yıllarında bana en güzel hediyeleri hep o getirmişti.   İtalyan ağız mızıkamla, Fransız Mandolinimle, İspanyol Kastanyetlerimle onun sayesinde çocukluk yıllarımda mahalle arkadaşlarıma hep hava atmıştım.   Dario Moreno’nun öldüğü 1968 yılında Ben 21 yaşındaydım. Onu çok iyi hatırlıyorum. Ancak o yıllarda onun sanatını, kültürünü ve müzik anlayışını değerlendiremedim. Onu o günlerde değerlendirip, keşfedemediğim için kendime çok kızıyorum.  O yıllarda  ne “teyp”, ne de “CD çalar” vardı… Evimizde çoğu kimsede bile olmayan, aynen bir mobilya gibi evimizi süsleyen kocaman radyomuzla bütünleşmiş, ellili ve altmışlı yılların şartlarına göre bayağı kıymetli sayılan bir “Plak Çalar” ya da ”pikap” denilen bir cihazımız vardı. Hiç unutmam; çoğu Zeki Müren’in, Hamiyet Yüceses’in, Müzeyyen Senar’ın, Safiye Ayla’nın, Yesari Asım Arsoy’un, Minür Nurettin’in ve de bazı alafranga plaklardan oluşan koleksiyonumuzda çoğu bizzat                    Dario Moreno’nun her gelişlerinde bizlere armağan ettiği; 6 tane 78’likten oluşan taş plaklarını dinlerdik. Bazen de Ankara ve İstanbul radyolarından önceden bilgilendirildiğimiz radyo programlarını dinlerdik. Fecri Ebcioğlu, Sezen Cumhur Önal, Erkan Özerman, Orhan Boran gibi o dönemin en ünlü radyocuları mükemmel programlarıyla bizlere Dario Moreno’yu anlatırlar, Şarkılarını dinletirlerdi. Biz İzmir’de siyah beyaz televizyonla ancak yetmişli yıllarda tanışabildik. İstanbul’da İ.T.Ü’nün, Ankara’da TRT’nin deneme yayınları vardı. Ancak henüz ülke genelinde yaygınlaşmamıştı. Anneannem, Dario Moreno’nun İzmir’de olduğu günlerde onun sadece sabah kahvaltısına geleceğini bildiği halde onun çok sevdiği Enginar Dolması’nı, taze bakla’yı, bahçemizde ki yediveren asmadan topladığı asma yapraklarıyla yaptığı zeytinyağlı asma sarma’sını, kuzu etli araka ve ıspanaklı börek gibi yemekleri yapardı. Dario Moreno’lu sabah kahvaltıları geç başlar ve geç saatlere kadar sürerdi. Bazı Karşıyakalı Musevi ailelerin de katıldıkları çok güzel ve özel sohbetler yapılırdı. Çok iyi hatırlıyorum. Yılda 2 kez mutlaka gerçekleşen bu birlikteliklerde; komşumuz Kaymakam Bedri İlhan Bey ile eşi Memnune Hanımve kardeşi Karşıyaka’lı Eczacı Kenan (Gemicigil) Bey de hazır bulunurlardı. Sık sık Attila diye bir isim telaffuz edilirdi. Dario Moreno’ya hep onu sorarlardı. Sonradan anladım ve öğrendim ki; sık sık adı geçen Attila, yıllar sonra yakınlaşma fırsatını bulduğum ve Aile ilişkilerimiz nedeniyle yakın dost olduğum Attila Ağabey (Attila İlhan)’mış. Meğer; o sıkıntılı günlerde Dario Moreno   ile Attila İlhan, Paris’ten birbirlerini tanıyorlarmış. Dario Moreno, İzmir’e gelip gittikçe Attila İlhan’ın Karşıyaka’da ki ailesine ve dostlarına onun iyilik ve güzellik haberlerini, mektuplarını, resimlerini,    hediyelerini getirip götürüyormuş. Attila İlhan’ın  kardeşi 6 yıl önce yitirdiğimiz Av. Cengiz İlhan’ın evinde de Dario Moreno’nun bizzat imzalamış olduğu çok özel plak albümleri ve Dario Moreno’nun Attila İlhan’la birlikte resimlerinin olduğu Fransız mecmuaları vardı. İnşallah Cengiz Bey’in vefatından sonra ailesi o değerleri sahiplenmiştir ve koruma altına almıştır. Bir sır küpü olan Attila İlhan’la İstanbul Divan Pastanesi’nde buluşurduk. Kanlıca’ya taşınınca Beykoz’lu Selim’in Kafe’sinde buluşmaya başladık. Son yıllarında Onu Dario Moreno konusunda çok sıkıştırdım. Bana bazı bilgileri anlatmak zorunda kaldı. Dario Moreno’nun ünlü Jezebel şarkısının sözlerinin bile Attila İlhan’a ait olduğunu öğrenmiştim. Dario Moreno’nun “tam anlamıyla bir sevgi ve hoşgörü insanı” olduğunu, “İnsanlara yardımcı olan, Paris’e gelip giden tüm Türklere, özellikle İzmir’lilere müslüman yahudi ayırımı yapmaksızın daima destek olan gerçek bir yurtsever olduğunu” Attila İlhan’ın ağzından öğrenmek çok önemliydi. Sonradan öğrendim ki; Ölümünden sonra Dario Moreno ile ilgili Türkiye’de yapılmış sayısız güzelliğin ve yayınlanmış her anlamlı yazının ardında Attila İlhan var… Ne acıdır ki; Türkiye’de günümüzde gerçek anlamda Dario Moreno’yu anlatan ciddi bir kaynak ya da “belgeler bütünü” yok. TRT’nin muhteşem arşiv olanaklarıyla yaptığı en son film de bana göre çok eksik ve yetersiz. Dario Moreno’yu ancak Fransa’da, İspanya’da, İtalya’da, Avusturya’da ve İngiltere’de hakkında yazılmış yazılardan, filmlerden, kiliplerden ve yapılmış röportajlardan öğrenebiliyoruz. Dario Moreno ile ilgili bir şeyler, çok şeyler yapmak isteyen, kitap ya da film yapmak isteyen çok kişi ve grup var. Ancak ve maalesef doyurucu bilgilere ulaşamadıkları için yetersiz kalıyorlar. Aslında biz İzmir olarak çok güzel bir fırsat yakalamıştık. 20 Haziran 1993 tarihinde İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne o dönemin Belediye Başkanı Yüksel Çakmur’un ve Tansaş Genel Müdürü Nusret Tuncer’in talebi üzerine Asansör Tesisleri’nin Açılış organizasyonu ile ilgili oldukça güzel bir “Organizasyon Tanıtım iletişim Projesi” hazırladım. Dario Moreno’nun 70’nci Doğum Yıldönümünü gün  boyu aralıksız süren, müthiş etkinliklerle kutlamıştık. Karataş’ta Dario Moreno’nun Annesi Madam Roza’nın bir süre oturduğu, Dario Moreno’nun da arada sırada uğrayıp kaldığı, tarihi İzmir Evi’nin de bulunduğu, Asansör’e çıkan sokak’a Başkan Çakmur tarafından, “Dario Moreno Sokağı” adı verildi. Dario Moreno’ların evinin duvarlarına levhalar astık. Bandolu, mızıkalı, napolitan grupların müzik yaptıkları, muhteşem bir açılış, şahane bir Suavi Konseri, mükemmel bir Nükhet Duru ve Doğan Canku gecesi yaşandı. İlk kez “Asansör’ü ve Dario Moreno’yu Anlatan” ciddi bir kitap, herkesin saklayacağı özel davetiyeler, broşürler, kokartlar basıldı ve dağıtıldı. Başkan Danışmanı İskender Dinsel’in, Kanal Ege Genel Md. Erol Yaraş ile Tansaş Genel Md. Nusret Tuncer’in üstün hizmet ve gayretleriyle ve en önemlisi Yüksel Çakmur’un inançlı çabalarıyla kurucusu olduğum  Hisdaş Halkla İlişkiler Grubu olarak evrensel bir etkinlikler dizini gerçekleştirdik. Ancak her işte olduğu gibi bu başarının da İzmir olarak geri beslenimini ve takibini yapamadık. Hiç unutmam; etkinlikler sırasında ki Asansör Gecesi’nde Merhum Tekin Çullu’nun aracılığıyla tanıştığım, Fransa Paris’de yaşayan çok önemli bir Türk Eğitimci olan Prof. Dr. Fahrettin Petek, bana farklı değerlendirmeleriyle Dario Moreno’nun Dünyadaki kalıcılığının nedenini ve sanatsal gerçeğini anlatmıştı. Sonradan Attila İlhan’ın da yakın Dostu olduğunu Attila İlhan’dan öğrendiğim Fahrettin Petek’den de maalesef  yararlanamadık. Maalesef Dario Moreno’nun hayatta kalan tek akrabası Kaden Galenti’yi de yitirdik. Henuz geç kalınmış değil. İstenirse; Kültür Bakanlığının ilgi ve destekleriyle güzel ve iyi şeyler yapılabilir.  Dario Moreno’nun daha görkemli etkinliklerle ve düzenlenecek uluslararası Napolitan Şarkı Yarışmalarıyla anmak ve yaşatmak bizim vazgeçilmez idealimizdir..   
 48 yıldır, yılda iki kez Bıkmadan, Usanmadan her zaman Dario Moreno’yu anıyoruz. Onu çok sevdiğimiz için unutturmamaya çalışıyoruz.  Dario Moreno 1921 yılının  2 Nisan günü doğmuş, önce İzmir İkiçeşmelik’te ki bir  Aile Evi’nde daha sonra Karantina semtinde adı verilen Asansör’e gidilen sokaktaki evde kısa bir süre yaşayarak sanatçı kişiliğini geliştirmiştir. Dünya çapında sanatçı olduğu günlerde Fransa’da kazandığı uluslararası ödülü alırken göğsünden Ay yıldızlı Bayrağımızı çıkartarak  Binlerce insana İzmirli Türk olduğunu haykırmıştır.    2017 yılında olduğumuza göre, bu yıl; 1921’de doğan Dario Moreno’nun 96’nci Yaş Yılı ve 2 Nisan olan Bugün; Yaş Günüdür. Siz Değerli Okuyucularımdan çok özel bir ricam var. Lütfen Bu gün bilgisayarlarınızdan, cep telefonlarınızdan Dario Moreno’nun şarkılarını indirip dinleyiniz… Dinletiniz… Lütfen; Aşağıda ki Vasiyetini de unutmayalım. Hep birlikte okuyalım.

<< İzmir, Tatlı ve Sevgili Şehrim,  

Bir gün Şayet Senden Uzakta Ölürsem,

Beni Sana Getirsinler. Fakat Mezarıma Götürülürken,

Öldü Demesinler, Uyuyor Desinler, Tatlı İzmirim. >>

Dario Moreno, bu anlamlı sözleriye İzmir Sevgisini ve vasiyetini açıklamıştır. Maalesef bütün uğraşılara rağmen, Naaşı Annesi tarafından İsrail’e götürtülmüştür. İsrail’in Baykam Kentinde ki Deniz Kızı Mezarlığı’nda gömülüdür.

Türkiye’nin ve çok sevdiği İzmir’inin adını, fırsat buldukça her ortamda Dünya’ya duyurmuş Dario Moreno için, İzmiri Sevenler Platformu olarak her yıl Doğum günlerinde ve Ölüm Yıldönümlerinde, hiçbir maddi menfaat beklemeyerek düzenlediğimiz törenlerde farklı aktiviteler gerçekleştirmeyi sürdüreceğiz.   48 yıldır büyük fedakarlıklarla Devletimizin bile yapamadıklarını yapıyoruz. Tek isteğimiz; Dario Moreno en başta olmak üzere düzenlediğimiz tüm etkinliklere beklediğimiz ve hak ettiğimiz ilginin gösterilmesidir.