Dün, İzmir’li evrensel sanatçımız Dario Moreno’nun 95’nci doğum günüydü. Dario Moreno’nun doğum gününü bu yıl,”terör ve şehit acılarımız” nedeniyle diğer yıllardan farklı olarak, müziksiz ve eğlencesiz, mütevazi ve tevazulu etkinliklerle kutladık.
95 yıl önce 2 Nisan 1921 günü Aydın’ın Germecik ilçesinde doğmuş Dario Moreno’yu dün Karataş’da,Dario Moreno Sokakta ki tarihi Asansör’ün yanı başında bulunan, bir süre oturduğu evinin önünde ve çocukluğunun geçtiği ikiçeşmelik semti ile çok sevdiği Karşıyaka’da, yerken “bayılırım” dediği, çok sevdiği İzmir Lokması’ndan döktürtüp, 9500 Aileye dağıttık ve kutladık. Esasen Dario Moreno’nun 95’nci yaşını bir ay süreyle İzmir’in çeşitli semtlerinde ki eğitim kurumlarında düzenleyeceğimiz etkinliklerde, onun yaşamını anlatarak ve müziğini dinleterek de ayrıca kutlayacağız. 2 gün önce de; 1 Nisan Cuma günü; Dario Moreno ile İzmir’den çocukluk arkadaşı olan ve onu en iyi anlatan kişilerden birisi olan, İzmir’in Efsane Belediye Başkanı, İhsan Alyanak’ın da 92’nci Yaş Gününü kutladık. İzmir’e 1973-1981 yılları arasında tam 8,5 yıl süreyle, unutulmayacak en önemli hizmetleri vermiş olan İhsan Alyanak’ın 92’nci yaş günün de de; Alsancak ve Karşıyaka’da da yine Lokma döktürterek kutladık ve andık. Alyanak’ın, bir önceki Karşıyaka Belediye Başkanı Cevat Durak’ın özverili girişimiyle yaptırttığı, Karşıyaka Nikah Sarayı önündeki Büst’ünün önünde sevenleri ve ailesiyle birlikte toplandık ve güzel ve anlamlı bir söyleşi yumağı içinde mütevazi bir doğum günü kutlaması yaptık. 8 yıl önce hayata veda eden ve “Halkçı Alyanak” sloganıyla hatırlanan “Efsane Belediye Başkanımız İhsan Alyanak”, <dört dörtlük, yirmi dört ayar> tabirine uyan, çok başarılı,çok sevilen, sayılan olağanüstü çalışkan ve başarılı, “İmarcı, yenilikçi” bir Belediye Başkanımızdı. Heykeltıraş Ahmet Uzun’a yaptırtılmış “İhsan Alyanak Büstü” oldukça başarılı tasarlanmış. Her gün binlerce İzmir’linin göreceği ve anacağı bir noktaya da konulmuş. Evet; İhsan Alyanak’ın Büstü,Nikah Sarayı’nın girişine çok yakışıyor.
Eski Başkanım Cevat Durak’ı ve Karşıyaka Belediyesini bir kez daha kutluyorum. Karşıyaka Belediyemiz, süreklilik ve devamlılık esasını da uygulayarak daima güzel işler yapıyor. Karşıyaka Belediye Başkanı Hüseyin Mutlu Akpınar, kafsinkaf ruhu taşıyan Biz Karşıyakalıları çok mutlu etti. 95’nci yaşını kutladığımız Muharrem Candaş’ın adının verildiği Kapalı ve Açık Spor Kompleksi’nin,2 Nisan günü, yapılan, Karşıyaka Girne Bulvarı üzerinde ki “Muharrem Candaş Kültürparkı”nda ki açılış törenine de katıldım. Tesadüfe bakınız; Bugün burada ki yazımda andığım üç isim; İhsan Alyanak, Dario Moreno ve Muharrem Candaş… Üçü de çocukluk arkadaşıydılar. Birbirlrini çok severlerdi. Ben üçünün de bir araya geldiği, Osman Kibar’ın ve bazı ünlü İzmir’lilerin de katıldıkları bir İzmir Akşamı’nı, Varyant’da ki Şato Gazinsu’nda Babamın düzenlediği bir yemekte görmüş, yaşamış ve onların birbirleriyle yaptıkları şakalaşmaları keyifle gözlemlemiş bir kişiyim. 1950 yılı Dünya Güreş Şampiyonu olan ve Türkiye’mize GrekoRomen Sitilde ilk altın madalyayı kazandırmış olan 1921 doğumlu Muharrem Candaş’ın da 95’nci yaş gününü,Adını taşıyan kapalı spor salonunun açılış töreninde, Eski Dünya ve Olimpiyat Şampiyonlarından REŞİT KARABACAK Dostumun da katıldığı törende,MUHARREM CANDAŞ AİLESİ ile birlikte, yan yana kutladık.Karşıyaka’lı Efsanelerimiz;TAHİR TÜRETKEN, KEMAL BAYSAK,OKAN YÜKSEL ile Muharrem Candaş’ın torunu PIRIL CANDAŞ yaptıkları anlamlı ve candaş konuşmalarıyla hepimizi çok sevindirdiler…
CHP Genel Sekreteri KAMİL OKYAY SINDIR yaptığı anlamlı konuşmasıyla Türkiye’nin güncel Gündemini yansıttı. Başkan HÜSEYİN MUTLU AKPINAR ise artık 2 yılını tamamlamış; hizmetleriyle rüştünü kanıtlamış bir belediye başkanı olmanın rahatlığı içindeydi… Efsane Başkan İhsan Alyanak, Muharrem Candaş ve Dario Moreno, gerçekten çocukluk ve gençlik arkadaşıydılar. Fransızca bilen İhsan Alyanak, çocukluğunda tanıdığı Dario Moreno gibi Yahudi arkadaşlarından İbranice de öğrenmişti. Kendilerindenden çok önce ölen Dario Moreno ile ilgili güzel anılarını bizzat Alyanak Başkandan ve Muharrem Candaş şampiyonumuzdan dinlemenin mutluluğunu ve zevkini tatmıştım. 95’nci yaş gününü kutladığımız Dario Moreno İzmir’de değil, gerçekte Aydın’ın Germencik ilçesinde doğmuştur. Tren istasyonunda çalışan Orman İşçisi babası trajik bir şekilde vurulup ölünce yetim kalmıştır. Babalarının ölümü üzerine Moreno Ailesi İzmir’in Mezarlıkbaşı semtinde bir Aile Evine yerleştiler. Dört kardeşi daha olan Dario Moreno, Annesi Madam Roza tarafından yetimhaneye (Nino De Guerfanos) verildi. Altı buçuk yaşına kadar yetimhanede kalan Moreno, Yahudi ilkokulunu bitirdi. Küçük Dario’ya Babasının yöneticilerinden olan, Benim öz Babam Orman Yüksek Mühendisi Ali Cevat Ziya Bey daima sahip çıktı. İlgi gösterdi. Sahipsiz kalmamasını sağladı. Gençlik yıllarında pek çok farklı işte çalışmasına ve kendisini yetiştirmesine destek verdi. Dario’nun en yakın çocukluk dostları arasında Alber Dinar, Muharrem Candaş, Moris Bencuya, İhsan Alyanak, Sait Altınordu, Vahap Özaltay, Alber Zibil ve İsrael Sadi de vardı. Çalıştığı yıllarda kendini çok iyi yetiştirdi Kardıcalı işhahında yanında getir götür işlerinde çalıştığı İzmir'in ünlü avukatlarından birinin katipliğine kadar yükselmişti. Ayrıca geceleri Milli Kütüphaneye gidip kendi kendine Fransızca öğrendi. Yine bu sıralarda başlayan gitar merakını, Babamın İstanbul’da ki eniştesi Saadettin Bey’den alıp, İzmir’de Dario’ya hediye ettiği bir gitar vasıtası ile geliştirdi. Yıllar sonra Ferdi Özbeğen’e de müzik dersleri vermiş olan, Alsancak’lı Madam Amoti’den müzik dersleri aldı. Sesini geliştirdi. Nota öğrendi. Aynı dönemlerde Musevi cemaatının havralarında ki Bar-Mitsva törenlerinde şarkılar söylemeye başladı. Gençlik çağlarında müziği ve sesiyle iyice tanınır oldu. Moreno, İkinci Dünya Savaşı sıralarında askerliğini Piyade olarak Akhisar Orduevinde yaptı. Burada caz orkestrasında solistlik yaptı ve yine Konya ile Adana'daki askeri birliklerde, Orduevlerinde sahneye çıktı. Askerlik döneminde müzik ile daha içli dışlı olan Moreno, İzmir Kordon'da bulunan Nato binasının yerindeki Marmara gazinosunda da sahneye çıktı. Moreno ilk konserini ise Konak vapur iskelesinin üzerindeki gazinoda verdi. Moreno müzisyenliğini biraz daha ilerletip, para kazanmaya başlayınca Annesi Madam Roza ile birlikte Mithatpaşa Caddesi üzerinde bulunan Karataş semtine Asansör sokağına taşındı. (Sokağın bugünkü adı Dario Moreno Sokağı'dır. Halk arasında bu sokak ve çevresi "Asansör" olarak anılır.) Gittikçe daha da ünlenen Dario Moreno'nun şöhreti Pasaport Kordon’undaki İzmir Palas otelinde ki programlarıyla iyice parladı. Askerlikten sonra Moreno, bir süre İstanbul Fenerbahçe'deki Belvü gazinosunun sahnesine çıkmaya başladı. Bu arada Moreno, Ankara'da bulunan Bomonti gazinosunda da sahne almak üzere iki gün için Ankara'ya gitti. Ancak iki yıl sonra tekrar İstanbul'a dönebildi ve Fritz Kerten'in orkestrasına solist olarak girdi. Moreno Ankara'da kaldığı yıllarda Orhan Veli ile oda arkadaşlığı da yapmıştır. İstanbul'da bir yıl boyunca çalıştıktan sonra Atina'ya geçti. Daha sonra Paris'e gitti. Moreno burada ilk olarak Perto Del Sol müzikholünde sahneye çıktı. Paris'teki ilk yılları başarısızlık yıllarıdır. Almanya'daki Amerikan askeri kulüplerinde bir müddet şarkı söyledikten sonra Fransa'da ilk defa sözlerini Attila İlhan’ın yazdığı Jezabel şarkısı ile olağanüstü bir başarı elde etti. Paris'te daha sonra Cannes Palm Beach otelinde şarkı söyleyen Moreno daha sonra söylediği Adieu Lisbon ve Cou Courou Cou Cou isimli kalipsolar ile ününü pekiştirdi. İstanbul'da yanında çalıştığı Fritz Kerten ile annesi Madam Roza’yı yanına aldırdı. Fritz Kerten'in adını Andre Kerr'e çevirterek piyanist olarak birlikte çalışmasını sağladı.kaynak: GeldiK http://www.geldik.com/showthread.php?t=1545
Sezen Cumhur Önal ve Fecri Ebcioğlu Moreno'nun şarkılarına Türkçe söz yazmışlardır. Moreno Jacques Brel'in yazıp sahneye koyduğu ve başrolünü oynadığı L'Homme de la Mancha adlı müzikal eserde Sancho Pancho rolünü üstlendi. Dario Moreno ayrıca 32 filmde rol almıştır. Moreno'nun ölümü ile ilgili rivayetler değişiktir. Bunlardan birisi 1 Aralık 1968 günü İstanbul Hilton otelindeki odasında ölü bulunduğudur. Diğeri ise havaalanına taksi ile giderken geçirdiği bir kalp krizi sonucunda öldüğüdür. Doğrusu şimdiki Yeşilköy Atatürk Havalanı’nda Dış Hatlar Terminali’nin merdivenlerinden çıkarken buzlanma nedeniyle ayağının kayması ve başını merdiven basamaklarına çarparak Beyin Kanaması’ndan ölmesidir. Kendisi İzmir'de gömülmesini vasiyet ettiği halde, ölümünün hemen ardından annesi Madam Roza, oğlu Moreno'yu gömülmek üzere İsrail'deki Holon kenti mezarlığına götürmüş ve Moreno orada defnedilmiştir. Dario Moreno’yu İzmir’li Hemşehrileri daima yaşattılar. Yaşatıyorlar. 1921 yılında doğan Dario Moreno’nun 2016 yılı 95’nci doğum yıldönümüdür. Dario Moreno, 2 Nisan’dan itibaren Mayıs sonuna kadar iki ay süreyle 95’ncı Yıldönümü etkinlikleriyle yaşatacağız. Dün; 95’nci yaş gününü kutladığımız, Musevi Asıllı daima Türk ve İzmir’li olmakla övünç duymuş, İzmir’li Evrensel Sanatçımız Dario Moreno’yu 47 yıldır; İzmiri Sevenler Platformu (İZSEV), Dario Moreno İzmir Dostları (DAMOD) ve Hisdaş Medyapol olarak anıyoruz. Ayrıca; İzmir’li Sanatçılardan; Tanju Okan’ı,Ayla Dikmen’i,Ferdi Özbeğen’i,Aylin Urgal’ı, Pirhan Atalar’ı,Avni Anıl’ı, Yusuf Nalkesen’i, ve diğer değerlerimizi de anıyoruz. Planladığımız renkli etkinlikler çeşitli tarihlerde, çeşitli gösteri, yarışma, panel ve konserlerle kutlanacaktır. Ayrıca; “Dario Moreno 95’nci Yıl Ses ve Müzik Ödülleri” de Sahiplerini bulacaktır. Dario Moreno’nun 95’ncı Doğum Yıldönümü Yaş günü Etkinlikleri’nin detaylı programını çok yakında, Dario Moreno’nun İzmir Karataş Asansör’de Dario Moreno Sokağı’ndaki evinin önünde Basın’a ve Kamuoyuna Açıklayacağız. Sancar Maruflu ve Cevat Ziya Maruflu olarak Yönetimimizde oluşturulan “Dario Moreno Dostları Yönetim ve Düzenleme Kurulu’nda Sancar Maruflu (İZSEV Başkanı) – Hüseyin Çebi (Kent Orkestrası Genel Direktörü - Müzikolog) -Alber Zibil (Dario’nun Çocukluk Arkadaşı) - Moiz Bencuya (çocukluk arkadaşı)- Okan YükseL (Ege Kültür Platformu Başkanı)- Gönül Yazar (Ses Sanatçısı ve Arkadaşı) -Işıltan Uşaklıgil (Eğitimci, Müzikolog)- Maraş Nacaroğlu (Müzikolog - Sanatçı) - Daniel Alfandari (Hayranı)- Mahmut Nedim Kılıç (Ses ve Işık Uzmanı-Müziksiyen) -Cevat Ziya Maruflu (Hisdaş&Sidaş Medyapol Genel Müdürü ) yer almaktadır. Tüm İzmir’lileri ve Dario Moreno Dostlarını etkinliklerimizi izlemeye bekliyoruz. Dario Moreno’yu, Tanju Okan’ı, Ayla Dikmen’i, Ferdi Özbeğen’i ve diğerlerini 65 gün süreyle daha iyi tanıtacak ve daha doğru anlaşılmasını sağlayacak görkemli etkinlikler düzenleyeceğiz.
Yorum Yazın
Facebook Yorum